Bilet do wolności: Kalosze, obuwie dla bushcraftera

Kochasz przyrodę i uwielbiasz zaszywać się w dziczy. Ale jak w weekend wybierasz się do pobliskiego lasu, zamiast znaleźć święty spokoju, natykasz się na tłumy ludzi. Niestety, wolność ma cenę. Czy jesteś gotowy ją zapłacić? Jeśli tak, kup sobie kalosze - świetne obuwie dla bushcraftera.

Bilet do wolności

Oboje z Żoną mamy kalosze i niemal zawsze wozimy je w bagażniku. Dzięki nim znamy leżące w pobliżu piękne miejsca, gdzie przyroda żyje swoim życiem, mimo że pół kilometra dalej przetaczają się tłumy spacerowiczów. Miejsca, gdzie nikt nie zachodzi i chyba nie chce zachodzić.

Żeby znaleźć się tutaj...

Trzeba najpierw przejść tędy...

Spacerowicze wolą wygodne, utarte ścieżki. Ale wystarczy włożyć kalosze, zejść z duktu i przejść przez podmokłą łąkę albo pokonać kilka rowów, żeby znaleźć swoje leśne zacisze.

Kalosze jako obuwie outdoorowe

Kalosze to częsty wybór ludzi outdooru. Takich prawdziwych, którzy całe dnie, bez względu na pogodę, spędzają w plenerze. Mam na myśli pracowników leśnych. Albo rolników. Ja widuję ich głównie w gumiokach. Lub w obuwiu bhp - które skąd inąd też jest godnym uwagi budżetowym rozwiązaniem, świetnie nadającym się do niektórych bushcraftowych zajęć.

Wracając do kaloszy - ci panowie nie noszą ich dlatego, że nie mają innych butów. Po prostu stosują obuwie, które najlepiej odpowiada ich potrzebom.

Dlaczego kalosze tak dobrze sprawdzają się w terenie? Bo chronią przed wodą - to jest chyba oczywiste. Ale to nie jedyny ich atut. Kalosze chronią też przed zimnem.  Oprócz tego mogą zabezpieczać przed kleszczami i innymi stworzeniami.

Ochrona przed zimnem

Pojechaliśmy z dwoma kolegami na ryby. To był początek grudnia, wieczorna zasiadka na sandacza. Jeden z nas kupił sobie specjalne buty. Rozstawiamy sprzęt, a on opowiada, jakie są super, bo specjalnie dostosowane do wędkowania w warunkach zimowych. Dwie czy trzy godziny później bidulek siedział już w aucie z włączonym silnikiem, bo mu nogi przemarzły. Ja z drugim kolegą mieliśmy kalosze znanego polskiego producenta, ja z TRC a on z pianki EVA (takie za 40 złoty). Ponieważ nie było wystarczająco miejsca na trzy wygodne stanowiska, ustawiliśmy krzesła na płytkiej wodzie, i siedzieliśmy z nogami zanurzonymi po kostki. Mam wrażenie, że mógłbym tak siedzieć przez całą noc, gdyby nie to, że miałem za cienką kurtkę.  Koło północy zdecydowałem się na odwrót, inaczej rano na krześle znalezionoby zamarzniętego wędkarza - który nadal miałby ciepłe nogi.  Odpowiednie kalosze fenomenalnie chronią przed zimnem.

Możliwe, że poprzednie akapit uświadomił Ci, drogi Czytelniku, że nie wszystkie kalosze są wykonane z tego samego materiału. Pozwól więc, że spróbuję wyjaśnić różnicę, między kaloszami z gumy, z pianki EVA i z TRC.

• Kalosze z gumy: to typowe kalosze, wykonane z dosyć ciężkiej, ale też bardzo odpornej na uszkodzenia gumy.
• Kalosze z pianki EVA (Ethylene Vinyl Acetate): podobnie jak tradycyjne kalosze chronią przed wodą, ale są znacznie lżejsze i znakomicie chronią przed zimnem, nawet grubo poniżej zera. Takie kalosze często noszą wędkarze łowiący na lodzie. Pianka EVA ma jednak pewną wadę - jest znacznie bardziej podatna na uszkodzenia, niż tradycyjna guma.
• Kalosze z TRC (Thermo Rubber Control): są zrobione z materiału będącego czymś pomiędzy pianką EVA i gumą. Jest to próba połączenia najlepszych cech obu światów. Od 4 lat mam takie kalosze i jestem z nich bardzo zadowolony. 

Ochrona przed kleszczami

Kalosze są też niezłym zabezpieczeniem przed kleszczami, a w konsekwencji przed boreliozą czy kleszczowym zapaleniem mózgu. W wypadku tego ostatniego, jedyną skuteczną ochroną jest profilaktyka, więc dlaczego nie uwzględnić w niej także kaloszy. Warto je założyć, kiedy się chodzi po wysokiej trawie czy  chaszczach.

Przed kleszczami i nie tylko

Kalosze chronią też przed poparzeniem pokrzywami, ukąszeniami wężów i użądleniami skorpionów. Jeśli chodzi o węże, w Polsce zagrożeniem może być jedynie żmija zygzakowata, bo pozostałe 3 gatunki (zaskroniec, gniewosz plamisty i wąż Eskulapa) nie są jadowite. Sama żmija też nie jest jakimś wielkim zagrożeniem. Jeśli tylko ma możliwość, ucieka przed człowiekiem, nawet jeśli ukąsi, nie zawsze wpuszcza w ranę jad (30-50%), a jeśli nawet to zrobi, to na szczęście ukąszenie zwykle nie stanowi zagrożenia życia (1%). Mimo to lepiej na żmije uważać, a są miejsca, gdzie jest ich dużo. Przynajmniej raz w roku spędzamy kilka dni w takiej właśnie okolicy i z zasady, jak robimy coś na dworze, chodzimy w kaloszach albo uważnie patrzymy, gdzie stawiamy nogi.

Gdzie indziej z wężami jest już gorzej. Mam pewne minimalne doświadczenie w trekkingu w dżungli oraz znacznie większe doświadczenie w obserwacji życia ludzi żyjących w amazońskich tropikach. Jedna z tych obserwacji dotyczy zamiłowania miejscowych do solidnych gumowych kaloszy. Każdego ranka są one wytrząsane, żeby pozbyć się skorpionów uwielbiających zapach spoconych stóp. Przez resztę dnia kalosze służą jako ochrona nie tylko przed obecną wszędzie wodą, ale też przed stawonogami i wężami. Kalosze nie dają 100 procentowego zabezpieczenia przez ukąszeniami węży, bo niektóre gatunki są w stanie przegryźć gumę. Ale w połączeniu z ostrożnością, znacznie zmniejszają ryzyko najgorszego.

Wyposażeni do marszu przez dżungle: kalosze, długie rękawy i maczety - długa maczeta do torowania drogi, a krótka, do prac obozowych

Kalosze mają też wady...

Bo są dosyć ciężkie. Na dłuższą metę chodzenie w nich może męczyć. To, czy je ubrać czy nie, to taka sama decyzja, jak przy wyborze innego sprzętu na wycieczkę: czy dany przedmiot jest na tyle przydatny, że opłaca się go taszczyć. Odpowiedź będzie po prostu zależeć od warunków.

Słyszałem też opinię, że kalosze są niewygodne. Tu już byłbym gotowy polemizować. Źle dobrane kalosze pewnie mogą być niewygodne. Ale tak jest ze wszystkimi butami. Za to w dobrze dopasowanych kaloszach można robić dosyć długie trasy, co poświadczą ptasiarze, chodzący kilometrami w gumiokach, żeby zobaczyć bataliona, ostrygojada albo choćby ogon wodniczki.  

Czytam jeszcze na jakimś forum, że kalosze to złe buty, bo "nie oddychają". No zgadza się, nie oddychają. Nie twierdzę więc, że są obuwiem na każdą pogodę i w każdy teren. Nie będą raczej najlepszym wyborem na sierpniowy marsz przez Pustynię Błędowską. Po domu też w nich nie chodzę. Jednak kiedy gdzieś buszujemy i jest naprawdę mokro, na pozycję lidera wychodzą stare dobre gumioki.

Kiedy ludziom w "oddychającym" obuwiu z goretexu od dawna będzie już chlupać w butach,  ja w kaloszach będę sobie wesoło kicał po kałużach. Celowo wspominam o butach z membraną, bo to chyba pierwsze skojarzenie, które się nasuwa, kiedy mowa o "oddychającym" obuwiu. Nie chcę wchodzić głęboko w ten temat. Ale najkrócej mówiąc, nie jestem fanem membrany w butach.

Jestem przekonany, że jeśli chodzi o zapewnienie sobie suchych stóp w trakcie dużych opadów lub chodzenia po podmokłym terenie, kalosze rządzą, a wszelkie gore/aqua/hydro i inne texy nie mają w ogóle co startować. Z dwóch powodów:

• 1) Kalosze zapewniają wodoodporność absolutną i to aż do wysokości kolan.
• 2) Kiedy jest mokro, membrana przestaje oddychać. Na dobrą sprawę nie bardzo wierzę w jej skuteczne "oddychanie" również wtedy, kiedy jest sucho. Ciekawy artykuł na ten temat, zatytułowany "Obuwie z membraną - hit czy kit XXI wieku", opublikowano w serwisie wodoodporni.com.pl poświęconym tematyce impregnacji odzieży i obuwia. Nie potrafię zweryfikować części merytorycznej tego artykułu, bo nie jestem fachowcem, ale jeśli chodzi o spostrzeżenia z użytkowania butów z membraną, podpisuję się obiema rękami. Mam takie same doświadczenia. 

Podsumowanie

Kalosze mogą dać bushcrafterowi sporo radości 😏 Można w nich dotrzeć tam, gdzie inni nie docierają i zaszyć się w dziczy nawet w miejscach z dużą presją turystyczną. Kalosze świetnie chronią nie tylko przed wodą, ale również przed zimnem - szczególnie jeśli zdecydujemy się na model z pianki EVA lub TRC. Dają też pewną ochronę przed kleszczami a nawet ukąszeniami stawonogów i węży. Do tego dochodzi jeszcze cena. Produkowane w Polsce kalosze są dobre jakościowo i tanie - można je kupić już za jakieś czterdzieści złotych. W porównaniu z dedykowanym obuwiem turystycznym cena jest więc śmieszna.

Uwaga: Nie jestem specjalistą. Staram się pisać o rzeczach, które sam stosuję i z którymi mam pewne doświadczenie, ale mogę się mylić. Jeśli zauważysz jakiś błąd, napisz w komentarzu.