Przejdź do głównej zawartości

Co to jest haiku i dlaczego je piszę?

Co to jest haiku?

    Haiku to prosta forma poetycka wywodząca się z Japonii. Tradycyjnie tematyka haiku obraca się wokół przyrody i pór roku. Te krótkie wierszyki pozwalają uchwycić subtelne piękno zwykłych wydarzeń. A może wcale nie takich zwykłych? Bo kiedy czytam niektóre haiku, nagle dostrzegam wyjątkowość tego, co wcześniej wydawało się powszechne. I na tym chyba polega ich siła. Pozwalają spojrzeć na świat z nieco innej perspektywy.
    Od strony formalnej haiku nie wymaga znajdowania rymu ani trzymania się rytmu. Jedynym ograniczeniem jest liczba linii i sylab. Najczęściej haiku składa się z 17 sylab w następującym układzie:

Pierwsza linia: 5 sylab
Druga linia: 7 sylab
Trzecia linia: 5 sylab

Spróbuję zilustrować to autorskim przykładem:

Tajemniczy las
Leśny Ludek coś struga
Ups! Przeciął palec...

Przeanalizujmy ten utwór:

    Po pierwsze, tematyka. Dotyczy ona przyrody, co zaznacza się we wzmiankach o "tajemniczym lesie" oraz "Leśnym Ludku", którego nauczyciele mylili często z osłem.
    Po drugie, układ sylabiczny. Pierwsza linia to pięć sylab: Ta-jem-ni-czy las. Linia druga to siedem sylab: Leś-ny Lu-dek coś stru-ga. Linia trzecia to znów pięć sylab: Ups! Prze-ciął pa-lec.
    No i jest też "po trzecie". Ten wierszyk ilustruje jeszcze inną częstą cechę haiku: zaskakujące zestawienie dwóch obrazów. W tym wypadku wybitny znawca bushcraftu, Leśny Ludek, zaskakuje czytelnika tym, że przecina sobie palec! Obraz ten może wywołać u odbiorcy mnóstwo pytań: "Jak to się mogło stać? Czy to na pewno był Leśny Ludek, czy tylko ktoś do niego podobny? Jaką podstawową zasadę bezpiecznego używania noża złamał Ludek?" (Oczywiście osoby, które znają Leśnego Ludka osobiście, mogą zadawać sobie inne pytanie: "Kiedy wreszcie ten fajtłapa nauczy się porządnie strugać?". Tak czy owak, osiągnięto efekt zaskoczenia).

Dlaczego piszę haiku?

    Bo to mnie zmusza, żeby na moment się zatrzymać i spróbować opisać coś, czego jestem świadkiem. Żeby się temu przyjrzeć i chwilę nad tym zastanowić. Chyba pomaga mi to bardziej cenić rzeczy, które łatwo mogłyby umknąć uwadze. Moje haiku to krótkie migawki z dnia. Utrwalają na papierze i w mojej pamięci dobre rzeczy, o których tak łatwo byłoby zapomnieć. Podobnie jest z robieniem zdjęć i szkicowaniem. Szczególnie ze szkicowaniem. Nie potrafię rysować, ale i tak to robię, bo sam proces zmusza mnie do szerszego otwarcia oczu i chłonięcia tego, co widzę. Dlatego obok haiku czasem zobaczycie jakieś bazgroły. Sorry.
Czy sam piszesz czasem haiku? A może chciałbyś spróbować? Napisz w komentarzu.
Etykiety:

Komentarze

  1. Anonimowy16/3/23 9:15 PM

    Co to jest niby ten leśny ludek? :)
    Haiku to prawdziwa obserwacja a nie bajdy babci Pierdoły.

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Wyplatanie: Jak samemu zebrać wiklinę?

Wyplatanie: Jak samemu zebrać wiklinę? Chciałbyś wypleść sobie koszyk? To świetna i rozwijająca zabawa. Zrobienie czegoś własnymi rękami sprawia dużą satysfakcję, szczególnie, jeśli zrobi się to od początku do końca. Końcem jest gotowy koszyk. A początkiem? Własnoręczne zebranie wikliny! Co to jest wiklina? Wiklina to nazwa surowca uzyskiwanego z młodych pędów wierzby. (Tak jak drewno to nazwa surowca uzyskiwanego z drzew). Jak mówimy o roślinie, to mówimy "wierzba", a jeśli chodzi nam o surowiec, to mówimy "wiklina". Koniec końców chodzi o to samo. Najlepsza wiklina do wyplatania to jednoroczne pędy wyrastające z samej ziemi albo z pnia przy samej ziemi. Są one czasami nazywane "odziomkami". Wierzba rośnie bardzo szybko, więc te jednoroczne pędy często osiągają długość 1 metra, a nawet więcej. Dlaczego pędy powinny być jednoroczne? Bo w pierwszym roku rosną, nie tworząc rozgałęzień. Czyli nie będą miały żadnych sęków i nierówności. W kolejnych latach te p...
8 komentarzy
Czytaj więcej

Wyplatanie: Jak wypleść dno koszyka?

Wyplatanie: Jak wypleść dno koszyka? Większość używanych obecnie koszy jest wyplatanych od denka. Kosze można też wyplatać na odwrót, czyli od góry, jednak aktualnie zdecydowana większość jest robiona od dołu. Jeśli nie miałeś jeszcze okazji wypleść takiego kosza, to zapraszam do zabawy. Postaram się w miarę dokładnie opisać, jak to się robi. Żeby wypleść udane dno koszyka, trzeba nauczyć się: robić krzyżak wiązać krzyżak podstawiać witki grubymi końcami podstawiać witki cienkimi końcami kończyć wyplot czyścić denko Czynności te są opisane niżej krok po kroku. Jak zrobić krzyżak Krzyżak Podstawowe denko okrągłego koszyka robi się "trzy na trzy". Oznacza to, że denko ma w sumie sześć osnów. Jedna trójka jest ustawiona pod kątem prostym do drugiej trójki, tak jak na zdjęciu. Na początek utnij patyczki na osnowy. Weź sześć witek i odetnij od strony grubego końca patyczki o długości piędzi. Co to jest piędź? Tradycyjna jednostka miary odpowiadająca odległości między czubkiem kciu...
2 komentarze
Czytaj więcej

Bushcraft: Jak ocenić, ile czasu zostało do zachodu słońca?

Bushcraft: Jak ocenić, ile zostało do zachodu słońca? Idziesz na popołudniowy spacer. Znalazłeś na mapie fajną traskę po pobliskim lesie i koniecznie chcesz zabrać tam żonę. No i słusznie. Spacer jest super, ale okazuje się, że pokonanie tej trasy trwa trochę dłużej, niż się spodziewałeś. Zawrócić, czy iść dalej? Chętnie się jeszcze przejdziecie, ale nie chcecie wracać po ciemku. Jak ocenić, ile zostało do zachodu? Powyższy scenariusz Leśny Ludek przerabiał ostatnio... dwa dni temu. I będzie pewnie przerabiał jeszcze nie jeden raz.  Zwykle dla Ludka jest to po prostu kwestia zaplanowania fajnego spaceru, czyli nic szczególnie poważnego. Co innego, jeśli pokonujesz pieszo syberyjską tajgę (a każdy bushcrafter chyba regularnie to robi, co nie?). Musisz wtedy podjąć decyzję, kiedy się zatrzymać i zacząć przygotowywać obóz. Zwykle robi się to nie później, niż dwie godziny przed zachodem. Czyli kiedy? No właśnie o tym chcę napisać. Przydać się mogą następujące dwie metody. Bądź na bieżą...
Prześlij komentarz
Czytaj więcej