Przejdź do głównej zawartości

Wyplatanie: Jak wypleść dno koszyka?

Wyplatanie: Jak wypleść dno koszyka?

Wyplecione dno koszyka trzy na trzy
Większość używanych obecnie koszy jest wyplatanych od denka. Kosze można też wyplatać na odwrót, czyli od góry, jednak aktualnie zdecydowana większość jest robiona od dołu. Jeśli nie miałeś jeszcze okazji wypleść takiego kosza, to zapraszam do zabawy. Postaram się w miarę dokładnie opisać, jak to się robi.

Żeby wypleść udane dno koszyka, trzeba nauczyć się:

  • robić krzyżak
  • wiązać krzyżak
  • podstawiać witki grubymi końcami
  • podstawiać witki cienkimi końcami
  • kończyć wyplot
  • czyścić denko

Czynności te są opisane niżej krok po kroku.

Jak zrobić krzyżak

Krzyżak trzy na trzy
Krzyżak

Podstawowe denko okrągłego koszyka robi się "trzy na trzy". Oznacza to, że denko ma w sumie sześć osnów. Jedna trójka jest ustawiona pod kątem prostym do drugiej trójki, tak jak na zdjęciu. Na początek utnij patyczki na osnowy. Weź sześć witek i odetnij od strony grubego końca patyczki o długości piędzi. Co to jest piędź? Tradycyjna jednostka miary odpowiadająca odległości między czubkiem kciuka a czubkiem małego palca rozpostartej dłoni. Jeśli masz drobne ręce, utnij troszkę dłuższe patyczki. Ważne, żeby nie były krótsze od piędzi - jeśli będą dłuższe, można je później skrócić.

Jak odmierzyć osnowy o długości piędzi, czyli o długości odpowiadającej odległości między czubkiem kciuka a końcem małego palca
Odmierzanie piędzi


Ucięte patyczki na osnowy dna
Sześć patyczków na osnowy

Kiedy masz już przygotowane patyczki, które od tej pory będziemy nazywać osnowami, trzeba z nich zrobić krzyżak. Weź jedną z osnów i w połowie jej długości wbij w środek czubek noża. Rób to delikatnie, z wyczuciem. Kiedy czubek noża wyjdzie z drugiej strony osnowy, poruszaj nożem trochę na boki, a środek gałązki powinien się rozszczepić.

Rozszczepianie czubkiem noża pierwszej osnowy dna
Rozszczepianie osnowy nożem

Osnowa rozszczepiona czubkiem noża
Rozszczepiona osnowa

W to miejsce włóż w poprzek drugą osnowę.

Jedna rozszczepiona osnowa i jedna poprzeczna
Dobrze, krzyżak zaczyna wyglądać jak krzyżak. Teraz rozszczep jeszcze dwie osnowy i nabij je obok pierwszej na osnowę idącą w poprzek. Ma to wyglądać tak:

Trzy rozszczepione osnowy i jedna poprzeczna
Mamy teraz 3 rozszczepione osnowy nabite na jedną poprzeczną. Obok tej jednej wsuń jeszcze dwie i krzyżak będzie gotowy.
Trzy rozszczepione osnowy i dwie poprzeczne
Dołożona druga osnowa w poprzek

Trzy rozszczepione osnowy i trzy poprzeczne
Dołożona trzecia osnowa w poprzek - krzyżak gotowy

Jak związać krzyżak

Czas zacząć wyplatanie. Pierwszy etap to związanie krzyżaka. Przygotuj 4 długie cieniutkie witki. Warto chwilę poszukać. Weź pierwszą parę i włóż cienkie końcówki witek w miejsce, gdzie rozszczepiłeś osnowy.

Pierwsze dwie witki wsunięte cienkimi końcówkami
Wkładanie w krzyżak pierwszej pary witek
Teraz połóż jedną z nowych witek nad kolejnym ramieniem krzyżaka, a drugą przełóż pod tym ramieniem.

Pierwsze dwie witki przełożone jedna pod a druga nad ramieniem krzyżaka

To jest pozycja, z której możemy zacząć wyplatanie.

Przy wyplataniu dna trzymamy się pewnych zasad:
Zasada 1: Każda witka powinna oplatać ramiona krzyżaka (a później poszczególne osnowy) raz od dołu, raz od góry.
Zasada 2: Witki, którymi wyplatasz, powinny przeplatać się nawzajem, to znaczy, że pomiędzy ramionami krzyżaka (a później pomiędzy poszczególnymi osnowami) witka powinna znajdować się raz pod drugą witką, a raz nad nią.
Dobra, wiem, że to nie do końca przejrzyste, i wiem, że na początku wiele osób ma z tym problem. Ale wiem też, że po chwili da się to załapać. Tylko nie można się zniechęcać. Obejrzyj to na filmiku, to pomoże. Zwróć też uwagę, że po dwóch rzędach splotu krzyżak jest związany, i wtedy zacznij wyplatać wokół poszczególnych osnów.

Jak podstawiać witki grubymi końcami

Związałeś krzyżak i zacząłeś wyplatać wokół poszczególnych osnów. Brawo. Wszystko idzie fajnie, tylko że witki, którymi wyplatasz, kiedyś się skończą. Albo się nie skończą, tylko staną się na tyle grube, że nie będzie się nimi dało dalej wyplatać. To oznacza, że nadszedł czas podstawić nową parę. Podstawianie ma na celu przedłużenie kończących się witek nowymi. Na początku przygotowałeś 4 długie, cienkie witki. Weź teraz pozostałe dwie. Przygotuj się też na kolejną zasadę, zasadę podstawiania:

Zasada 3: Jeśli witki kończą się grubymi końcami, nowe witki należy podstawiać grubymi końcami. Jeśli witki kończą się cienkimi końcami, nowe witki należy podstawiać cienkimi końcami.

Teraz witki kończą się grubymi końcami. Wystają dwie końcówki, obie powinny wystawać do przodu.

Dwa grube końce witek wystają obok siebie z przodu denka
Dwie grube końcówki wystają z przodu
Żeby podstawić nową parę, weź lewą wystającą końcówkę i odegnij ją w bok.
Po odchyleniu lewej końcówki, pojawia się miejsce, w które można wsunąć nową witkę. Jest zaznaczone strzałką
W powstałe miejsce zaznaczone strzałką wsuń grubym końcem nową witkę i od razu przepleć ją wokół jednej osnowy.

Pierwsza witka podstawiona grubym końcem
Nowa witka wsunięta. Teraz trzeba ją opleść wokół jednej osnowy
Następnie odegnij prawą wystającą końcówkę, wsuń w powstałe miejsce nową witkę i opleć wokół jednej osnowy. Nowe witki podstawione, można wyplatać dalej.
Wszystko jasne? Nie bardzo? Tak myślałem. Czas na film
.

Oczywiście po podstawieniu nowych witek zostają jeszcze wystające końcówki. Jeśli bardzo ci przeszkadzają, możesz je trochę skrócić, tylko bez przesady. Później, na etapie czyszczenia, elegancko je poucinamy.

Jak podstawiać witki cienkimi końcami

Kolejna para witek też się kiedyś skończy. I co teraz? Teraz znowu trzeba przygotować sobie 4 witki. Jak to zrobisz, weź dwie z nich. Będziesz je podstawiać cienkimi końcami. Dlaczego cienkimi? Przypominam: tak nakazuje Zasada 3, zasada podstawiania. 

Podobnie jak wcześniej odegnij lewy koniec starej witki i w powstałe miejsce włóż nową. Tu pojawia się nowy element: skręć starą witkę z nową, a potem opleć je wokół jednej osnowy. Teraz odegnij prawą końcówkę i zrób to samo: podstaw nową, skręć ze starą i opleć wokół jednej osnowy. To dokładnie tak, jak było z podstawianiem grubymi końcami, tylko trzeba jeszcze skręcać końcówki. Zobacz na filmie:

 

Jak zakończyć wyplot

Szczęśliwie sobie wyplatasz. Jak witki się kończą grubymi końcami, podstawiasz nowe grubymi. Jak kończą się cienkimi, podstawiasz cienkimi. Prędzej czy później opleciesz cały krzyżak. A wtedy przyjdzie moment, kiedy trzeba będzie skończyć. 

Najwyższy czas na kolejną zasadę.

Zasada 4: Żeby zakończyć denko, witki musza kończyć się cienkimi końcami.

Więc wyplatamy, wyplatamy i jak zbliżymy się do cienkich końcówek, wkładamy je pod poprzedni rząd splotu i zaciągamy. I jest. Splot zakończony.

Witki kończą się cienkimi końcówkami
Witki kończą się cienkimi końcami

Cienkie końcówki witek są wplatane pod poprzedni rząd splotu
Końcówki trzeba wsunąć pod poprzedni rząd splotu

Jak oczyścić denko

Wszystko pięknie, tylko że z naszego denka wystają na wszystkie strony badyle...

Wyplecione denko, z którego wystają końcówki podstawianych witek
Trzeba z tym zrobić porządek. To się nazywa czyszczeniem. Nie uwierzysz, ale tu też jest pewna zasada.

Zasada 5: Przycinamy końcówki tak, żeby opierały się na osnowie.

Końcówka witki, którą trzeba przyciąć na osnowie
Tę końcówkę trzeba skrócić

Końcówka witki ucięta tak, że nadal opiera się na osnowie
Po skróceniu, końcówka nadal opiera się na osnowie

Może cię korcić, żeby skrócić końcówki jeszcze bardziej, ale nie rób tego, bo denko się rozleci.

Kiedy już poucinasz wystające końcówki splotu, trzeba będzie jeszcze skrócić osnowy. Ale to najlepiej zrobić tuż przed rozpoczęciem wyplatania ściany.

Udało się wam wypleść denko? Dajcie znać! Jestem ciekaw, jak wyszło.

Uwaga: Nie jestem specjalistą. Staram się pisać o rzeczach, które sam stosuję i z którymi mam pewne doświadczenie, ale mogę się mylić. Jeśli zauważysz jakiś błąd, napisz w komentarzu.

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Wyplatanie: Jak samemu zebrać wiklinę?

Wyplatanie: Jak samemu zebrać wiklinę? Chciałbyś wypleść sobie koszyk? To świetna i rozwijająca zabawa. Zrobienie czegoś własnymi rękami sprawia dużą satysfakcję, szczególnie, jeśli zrobi się to od początku do końca. Końcem jest gotowy koszyk. A początkiem? Własnoręczne zebranie wikliny! Co to jest wiklina? Wiklina to nazwa surowca uzyskiwanego z młodych pędów wierzby. (Tak jak drewno to nazwa surowca uzyskiwanego z drzew). Jak mówimy o roślinie, to mówimy "wierzba", a jeśli chodzi nam o surowiec, to mówimy "wiklina". Koniec końców chodzi o to samo. Najlepsza wiklina do wyplatania to jednoroczne pędy wyrastające z samej ziemi albo z pnia przy samej ziemi. Są one czasami nazywane "odziomkami". Wierzba rośnie bardzo szybko, więc te jednoroczne pędy często osiągają długość 1 metra, a nawet więcej. Dlaczego pędy powinny być jednoroczne? Bo w pierwszym roku rosną, nie tworząc rozgałęzień. Czyli nie będą miały żadnych sęków i nierówności. W kolejnych latach te p

Damper - czyli jak upiec chleb w żarze ogniska

Damper - czyli jak upiec chleb w żarze ogniska Damper to tradycyjny australijski chleb pieczony w żarze i popiele ogniska. Ten bushcraftowy wypiek równie dobrze, co w australijskim interiorze, sprawdza się też między 49 a 55 równoleżnikiem na północ od równika, czyli na przykład w Polsce.  Przepis Z przepisami na dampera jest jak z przepisami na bigos - jest ich chyba nieskończoność. Realia są takie, że każdy wypiekał te chlebki z tego, co akurat miał. W przeszłości robiono je choćby z mąki z ziaren dzikich traw roztartych kamieniami, rozrobionych następnie z wodą. Ale chleb taki można też upiec, korzystając z produktów dostępnych w każdym spożywczaku. Ja używam następującego przepisu: 2 szklanki mąki pszennej 2 łyżeczki proszku do pieczenia* 1/2 łyżeczki soli ok. 2/3 szklanki piwa (ewentualnie wody). Suche składniki staranie wymieszać. Stopniowo dodawać piwa - przy czym "stopniowo" to słowo klucz. Trzeba go dodać tyle, żeby powstało w miarę suche ciasto. Czasem będzie to tro